«اجتماعی بودن» انسان را به تعامل با دیگران وا میدارد تا بتواند به زندگی خود تداوم بخشد و راز اجتماعی شدن انسان «تداوم حیات» اوست . در عین حال، به دلیل غریزه «سود جویی» و «من خواهی» در همین تعاملات اجتماعی هم - که آنها را به دلیل منافع فردی پذیرفته است - حقوق دیگران را به نفع خود ضایع میسازد و در نتیجه، تودههای وسیعی مستضعف و فقیر برجای میگذارد .
در مقابل، حکومتبا حربه «قانون و قدرت» مسئول جلوگیری از تعرض افراد به حقوق یکدیگر و یاری رساندن و خدمتبه مظلومان برای احیای حقوقشان است . اما نباید نقش دانایان و عالمان جوامع را نیز نادیده گرفت; زیرا آنان از درون جوامع و از موضعی همسطح با تودهها مقام بزرگ خدمتگزاری امت را ایفا میکنند و به واقع، خادمان معنوی مردم هستند . حضرت عیسی علیه السلام در اینباره میفرماید: «ان احق الناس بالخدمة العالم; (1) عالم، لایقترین افراد برای خدمتگزاری است .»
همچنان که امام کاظم علیه السلام به معمر بن خلاد فرمود: «ان لله عبادا فی الارض یسعون فی حوائج الناس هم الآمنون یوم القیامة ومن ادخل علی مؤمن سرورا فرح الله قلبه یوم القیامة; (2) خداوند بندگانی در زمین دارد که در تامین نیازهای مردم میکوشند . آنها در روز قیامت ایمن هستند و هر کس مؤمنی را شاد کند، خداوند در روز قیامت دل او را شاد میسازد .»
بنابراین، عالمان و دانشمندان بهترین الگوها برای خدمتگزاری به خلق میباشند . حال، درگلشن ابرار گذری میکنیم و گلچینی از خدمتگزاری آنان را به نظاره مینشینیم و از آنجا که دایره خدمتگزاری عالمان دین بسیار گسترده است، فقط به گوشههایی از زندگانی آن بزرگان در خصوص خدمت و انفاق به نیازمندان بسنده میکنیم .